Rolfing Structurele Integratie is een holistisch vorm van manuele therapie. De waarde ervan wordt keer op keer in de praktijk bewezen. De laatste jaren komt er daarnaast meer en meer ondersteuning door wetenschappelijk onderzoek. Deze week verscheen een nieuw wetenschappelijk artikel*. De onderzoekers publiceren over de impact van de serie van 10 Rolfing sessies op stijfheid, elasticiteit en doorbloeding van de fascia. Fascia is een vorm van bindweefsel en vormt een 3D netwerk in ons lichaam. Het omringt alle spieren, spiervezels, organen, botten, zenuwen, bloedvaten, holtes, ruimtes, gewrichten etc. Het wordt ook wel het orgaan van de vorm genoemd.
In de inleiding geven de onderzoekers een mooi overzicht van een aantal fascia eigenschappen die van belang zijn in de Rolfing behandelingen. Het fascia weefsel is rijkelijk voorzien van zenuwen en receptoren, zoals zintuigen voor pijnprikkels en voor beweging. Ze voorzien zowel het somatische als het autonome zenuwstelsel van informatie. Er zitten zo veel zenuwcellen in de fascia dat het ook wel het derde brein wordt genoemd, na je ‘echte’ brein en je darmen. Rolfing kan, naast het verlichten van pijn en het verbeteren van het bewegingsbereik van gewrichten, ook een direct effect hebben op de mobiliteit van moleculen en de reactie van cellen en daarmee op heling, reparatie en regeneratie van weefsels in het lichaam.
In het onderzoek kregen 13 gezonde jonge vrouwen (leeftijd 22 en 23 jaar) wekelijks een sessie uit de serie van tien Rolfing sessies**. De doorbloeding, stijfheid en elasticiteit van hun fascia werden gemeten op vooraf vastgestelde vaste punten verdeeld over het lichaam, voor aanvang van de serie van 10 sessies en 3 dagen na de laatste sessie. Zoals de onderzoekers al verwachten lieten de resultaten verhoogde doorbloeding, vermindering van stijfheid en toename van elasticiteit zien in de fascia na de 10 Rolfing sessies.
Wat betekent dit nu? De elasticiteit van fascia speelt een belangrijke rol in het mechanisme van het juist laten samentrekken van spieren. Stijfheid van fascia bepaalt de weerstand tegen externe krachten. Het is een indicator voor de opgeslagen energie die de effectiviteit van bewegingen controleert. Veranderingen in stijfheid en elasticiteit kunnen zich manifesteren in de vorm van diverse problemen met het bewegingsapparaat, bijvoorbeeld chronische pijn en vatbaarheid voor het oplopen van letsel en ook in verminderde spiersterkte en coördinatie.
Doorbloeding is gerelateerd aan zowel elasticiteit en stijfheid als aan hydratatie van de fascia. Verminderde hydratatie leidt tot een soort verklevingen van de fascia, wat kan resulteren in het veranderen van je structuur en in bewegingsbeperkingen. Manipulatie van de fascia, zoals bij Rolfing, kan de concentratie van ongebonden water reduceren en de productie van de juiste hoeveelheid en kwaliteit hyaluronzuur stimuleren. Hyaluronzuur wordt beschouwd als een soort glijmiddel, zodat de individuele fascia lagen over elkaar kunnen glijden. Te veel kan echter leiden tot verhoogde viscositeit en resulteren in pijn.
Zo zien we dat deze drie parameters, doorbloeding, elasticiteit en stijfheid van je fascia essentieel zijn voor je functioneren en dat bij problemen hierbij Rolfing Structurele Integratie een belangrijke rol kan spelen. De onderzoekers halen aan dat een toename in fascia elasticiteit resulteert in spierversterking, wat behulpzaam is om meer controle te krijgen over het functioneren van je lichaam. Ze veronderstellen ook dat de reductie van stijfheid zoals gevonden in de studie kan leiden tot pijnvermindering en functieherstel in cliënten met spieraandoeningen.
Een interessant gegeven dat naar voren kwam uit het onderzoek is dat de gemeten verschillen in stijfheid en elasticiteit voor en na de serie van 10 Rolfing sessies bij deze jonge, gezonde vrouwen het grootst waren bij de dominante (rechter) arm. De bevindingen van de stijvere dominante arm betekenen enerzijds dat dagelijkse en specifieke lichamelijke activiteiten impact hebben op je weefsel eigenschappen. Anderzijds kan dit ook leiden tot een hoger risico op pijn in vergelijken met de niet-dominante zijde. Mijn eigen ervaring is overigens dat ook het omgekeerde wel eens het geval kan zijn, dat een stijvere dominante zijde leidt tot pijn of klachten aan de andere kant. Het is sowieso belangrijk om dit voor iedereen persoonlijk te evalueren.
* Jędrzejewski G, Kasper-Jędrzejewska M, Dolibog P, Szyguła R, Schleip R and Halski T (2020) The Rolf Method of Structural Integration on Fascial Tissue Stiffness, Elasticity, and Superficial Blood Perfusion in Healthy Individuals: The Prospective, Interventional Study. Front. Physiol. 11:1062. doi: 10.3389/fphys.2020.01062
** Meer informatie over de serie van 10 Rolfing sessies op de website van Rolfing NL: https://www.rolfing.nl/the-ten-series/
